Groene energie is met de huidige klimaatveranderingen en stijgende energieprijzen een hot topic. Steeds vaker worden er alternatieven geboden voor vervuilende fossiele energie. Het gebruik van fossiele brandstoffen is op de lange termijn schadelijk voor mens en milieu. Nederlandse huishoudens zijn daarom steeds meer op zoek naar duurzame alternatieven en hierdoor neemt ook de vraag naar groene stroom toe.
De term ‘groen’ wordt door veel bedrijven te pas en onpas gebruikt voor hun producten. De betekenis van groene stroom en groene energie is daarom onduidelijk geworden. Wanneer mag er eigenlijk gesproken worden van groene energie of groene stroom en welke groene energiebronnen zijn er? De antwoorden op deze vragen vind je hieronder.
Wat wordt er bedoeld met groene energie?
Er wordt van groene energie gesproken als dit wordt opgewekt uit duurzame bronnen. Dit zijn onuitputtelijke bronnen die nooit opraken. Daarnaast is er sprake van groene energie als bij het proces geen schadelijke stoffen vrijkomen en deze dus geen bedreiging vormen voor de aarde.
Grijze stroom en groene stroom
Bij energieleveranciers heb je vaak de optie om te kiezen tussen grijze stroom of groene stroom. Het verschil hiertussen zit in de manier van opwekken. Met groene stroom wordt gedoeld op alle duurzame en milieuvriendelijke manieren van elektriciteit opwekken, bijvoorbeeld stroom dat wordt opgewekt uit windmolens. Grijze stroom wordt opgewekt uit bronnen die kunnen opraken (fossiele brandstoffen). Tijdens het proces waarbij fossiele brandstoffen worden verwerkt tot energie komen er gassen vrij die schadelijk zijn voor het milieu.
Ook kernenergie valt onder grijze energie. Ondanks dat bij het proces hiervan geen schadelijke gassen vrijkomen is de uranium die als splijtstof wordt gebruikt geen onuitputtelijke bron.
Het stroometiket
Weet jij of je groene stroom ontvangt van jouw energieleverancier? Alle energieleveranciers zijn sinds 1 januari 2005 verplicht om jaarlijks middels een stroometiket te informeren welk percentage van de elektriciteit is opgewekt uit verschillende energiebronnen. Dit gebeurt aan de hand van percentages per bron. Daarnaast staat er op het stroometiket vermeldt hoeveel energie geïmporteerd is en hoeveel energie op Nederlandse bodem is opgewekt. Ook de bijkomende impact op het milieu, zoals CO2 uitstoot, dient te worden beschreven op het stroometiket [1].
Verschillende soorten duurzame energiebronnen
Tegenwoordig zijn er ontzettend veel manieren om energie op te wekken en om te zetten in bruikbare stroom. Dit kan uit verschillende bronnen en met behulp van uiteenlopende technieken. Duurzame energie wordt opgewekt uit natuurlijke bronnen die nooit opraken en wordt ook wel hernieuwbare energie genoemd. Hieronder bespreken we de 4 belangrijkste bronnen van duurzame energieopwekking:
Zonne-energie
Zonne energie is een van de meest gebruikte manieren van huishoudens om groene stroom op te wekken. De zon is een onuitputtelijke energiebron. Zonnepanelen kunnen zonlicht met behulp van een omvormer omzetten in bruikbare wisselstroom. Ondanks dat de aanschaf van zonnepanelen prijzig is, is dit een veelvuldig gebruikte manier om huizen te verduurzamen. Voor particulieren is dit zeker interessant om de energiekosten te verlagen.
Daarnaast kan de warmte van het zonlicht ook gebruikt worden voor een zonneboiler. Een zonneboiler zorgt dat de energie wordt omgezet in warm water. Zo kan je in je energieverbruik besparen bij het gebruik van warm water, zoals douchen.
Windenergie
Nederland heeft een vlak landschap en een gematigd zeeklimaat en leent zich dus perfect voor windmolens. De wind komt vaak uit het zuidwesten en blaast lucht vanaf de Noordzee over het land. Windmolens hebben grote rotorbladen die de wind opvangen. Dit zorgt ervoor dat de bladen gaan ronddraaien en de dynamo, die in het midden zit, elektriciteit opwekt uit deze beweging. Veel energieleveranciers leveren groene stroom uit Nederlandse windenergie.
Waterkracht
Een andere vorm van groene stroom komt voort uit bewegend water. Waterkrachtcentrales kunnen uit stromend water energie opwekken. De snelheid van stromend en vallend water zorgt ervoor dat de as van een turbine, die onder water zit, gaat draaien. Door deze draaibeweging ontstaat er uiteindelijk groene stroom. Nederland telt op dit moment vier grote waterkrachtcentrales.
Lucht-, water- en bodemwarmte
Ook lucht-, water- en bodemwarmte zijn onuitputtelijke bronnen die groene energie opleveren. De warmte uit de lucht, de grond of het bodemwater kan door middel van een elektrische warmtepomp worden benut. In plaats van de warme lucht te verwijderen (zoals bij een koelkast gebeurt), trekt de warmtepomp de warmte uit de bron en voert dit warme water af naar de verwarming en waterleidingen. De warmtepomp is zeer geschikt voor het verwarmen van woningen. In de zomer is het mogelijk om dit proces om te keren en je huis door middel van deze pomp te verkoelen.
Overige energiebronnen
Natuurlijk zijn er nog veel meer manieren om energie op te wekken. Wanneer spreken we van écht groene stroom of groen gas? Bij sommige manieren van energie opwekken is geen eenduidige mening of het onder groene energie valt of niet. Hieronder bespreken we twee energiebronnen waarbij de term ‘groene energie’ nog altijd bediscussieerd wordt.
Biomassa
Biomassa bestaat uit organische en plantaardige resten. Dit groeit altijd weer aan en daarom is het een onuitputtelijke bron. Bij het verbrandingsproces van de biomassa komt energie vrij waar elektriciteit uit kan worden opgewerkt. Ook biobrandstof wordt hieruit gemaakt. Toch komt er bij dat proces ook CO2 vrij, maar dit herstelt zichzelf doordat nieuw groeiende planten deze CO2 weer opnemen.
Tegenwoordig wordt er niet alleen gesproken van groene energie of groene stroom, maar met de komst van biomassa ook van groen gas. Steeds meer energieleveranciers bieden de optie om te kiezen voor groen gas.
Echter is er wel een belangrijke kanttekening: biomassa mag namelijk alleen als groene energiebron worden beschouwd onder voorwaarde dat alle gebruikte biomassa ook weer opnieuw wordt beplant. Dit is niet altijd het geval en het is dan ook de vraag of de oogst van biomassa niet alsnog tot natuurschade leidt.
Kernenergie
Bij kernenergie wordt er gebruik gemaakt van uranium. Bij de splijting van de kernen van uranium komt er energie vrij die vervolgens kan worden omgezet in elektriciteit. Bij deze splijting komen er geen schadelijke gassen vrij en daarom wordt dit soms wel gezien als duurzame bron. Echter ontstaat bij de splijting wel radioactief afval en is de straling die hierbij vrijkomt erg gevaarlijk.
Er is veel discussie over het behoud van kerncentrales en of de energie die hierbij vrijkomt mag worden gerekend tot groene stroom. Op dit moment is er nog één kerncentrale in Nederland die actief is; deze vind je in Borssele [2]. Deze centrale wekt 485 megawatt kernenergie op wat genoeg is om een half miljoen huishoudens van stroom te voorzien. Volgens sommige berekeningen kunnen we de klimaatdoelen al halen door kernenergie en de hybride warmtepomp.
Zijn er nadelen aan groene energie?
Fossiele brandstoffen zijn schadelijk voor de aarde en groene energiebronnen bieden uitkomst. Ondanks dat groene energie een positieve bijdrage levert aan het milieu zijn er ook nadelen aan verbonden.
Levert minder stroom op
Er kan uit duurzame energiebronnen nog niet zoveel energie opgewekt worden op net zo’n kleine oppervlakte als minder duurzame alternatieven. Zo staat de energielevering van één kerncentrale ongeveer gelijk aan die van 6.000 windmolens.
Zicht en geluidsoverlast
Vanzelfsprekend is het geen fraai gezicht als een landschap volgebouwd is met windmolens. Ook zorgt de beweging van de rotorbladen voor flink wat geluidsoverlast. Om deze reden is er ongeveer 400 meter afstand nodig tussen een windmolen en woning nodig. Ook vinden mensen daken die vol liggen met zonnepanelen vaak niet mooi.
Heeft impact op dieren
Vaak hebben duurzame energiebronnen ook impact op natuurgebieden. Zo kunnen windmolens een bedreiging vormen voor vogels, omdat ze tegen de wieken aan vliegen. Maar ook voor vleermuizen en insecten vormen ze een probleem; met name in gebieden waar er veel bij elkaar staan. Waterkrachtcentrales zijn schadelijk voor voornamelijk trekvis, zoals paling en zalm. Zo worden veel vissen vermalen als ze in de turbine terecht komen. Daarom zijn waterkrachtcentrales van invloed op de vispopulatie.
Groene energie in huis
Je huis verduurzamen kan op verschillende manieren. Het overstappen naar groene energie is een eenmalige investering waarbij je vervolgens voor een lange tijd kan genieten van het voordeel dat het je oplevert. Er zijn ook kleine investeringen die je kan doen om je huis te verduurzamen. Hieronder bespreken we enkele manieren om je huis te verduurzamen of over te stappen op groene stroom:
Duurzame apparaten
Je kan veel energie besparen met de aankoop van duurzame apparaten die bijdragen aan het verduurzamen van je huis. Verschillende grote energieslurpende apparaten, zoals wasdrogers en koelkasten hebben tegenwoordig een energielabel. Zo kan je snel zien welk apparaat minder stroom verbruikt. Over het algemeen verbruiken nieuwere apparaten minder energie. Maar ook kleine apparaten of aanpassingen kunnen al een verschil maken. Zo is bijvoorbeeld voor het afbakken van broodjes in een airfryer minder energie nodig dan in een oven.
Zonnepanelen
Door zonnepanelen op je dak te leggen wordt veel groene energie opgewekt. Ondanks dat de aanschaf zeer prijzig is, gaan zonnepanelen lang mee en kunnen ze je energierekening flink verlagen. Groene stroom wekken uit zonne energie is erg populair bij Nederlandse huishoudens. Hoeveel zonnepanelen je nodig hebt en waar op het dak ze moeten komen is afhankelijk van verschillende factoren. Meer informatie over zonnepanelen vind je hier.
Slimme thermostaat
Het verwarmen van je huis kost vaak de meeste energie. Er zijn verschillende manieren om je verbruik van gas te verlagen. Zo geeft bijvoorbeeld een slimme thermostaat je direct een mooi inzicht in je verbruik. Daarnaast kan je hem zo instellen dat hij automatisch omlaag gaat als je slaapt of weg bent.
Daarnaast zijn er andere mogelijkheden, zoals je huis isoleren of de cv ketel vervangen door een hybride warmtepomp.
Overstappen op groene energie
Het verduurzamen van je huis begint bij de overstap naar groene energie. Mogelijk moet je daardoor veranderen van energieleverancier. De echt groene energieleveranciers leveren stroom dat alleen is opgewekt uit windmolens en zonnepanelen.
Naast het afsluiten van een groen energiecontract kan je ook investeren in andere manieren die je huis verder verduurzamen. Hiermee lever je een positieve bijdrage aan de aarde. Daarnaast verbeteren investeringen, zoals zonnepanelen of isolatie, je energielabel wat de waarde van je huis verhoogt.
Ben je benieuwd naar andere manieren om je woning slim te verduurzamen en direct te besparen? Kijk dan hieronder verder.
